Utorak, Decembar 03, 2024

''Tošin do'' i jedinstveni spomenik seljaku

Još pre dve decenije meštani Pridvorice kod Čačka podigli su nesvakidašnji spomenik. Krst sa vencem zahvalnosti od alatki sa njiva, u spomen i čast srpskom seljaku, domaćinu – u potpisu Pridvorica i pesnik Dobrica.

Spomenik seljaku nalazi se u neobičnom spomen spomen-području ''Tošin do''. Tu je i stara kačara koja čuva priče o vinogradima na obroncima Jelice u kojoj se još ponekad okupljaju meštani, čuvajući sećanja na pretke, rođake, komšije.  

U jedinstvenom spomen području koje su oformili meštani Pridvorice nalazi se nekoliko spomenika borcima prohujalih ratova, Bugarima, Ravnogorcima. Tu je i spomen ploča na kojoj su imena viteza slobode, junaka poginulih 1815. pod zastavom kneza Miloša.

Pažnju privlači i spomenik Veljku Jovanoviću-Tošoviću. Jovan Jovanović kaže da je taj spomenik podigao njegov deda u znak sećanja na svog brata Veljka koji je poginuo u odbrani Beograda 1915. godine. ‘’On je sa 22 godine otišao u rat. Samo što se oženio i dobio dve ćerke. Bio je u četi majora Gavrilovića. Cela četa je izginula. Veljko nije pronađen, pa je deda po povratku sa Solunskog fronta svom bratu podigao spomenik- krajputaš.’’ kaže Jovan ponosan što to obeležje stoji više od veka u njihovom selu.

Iako se Pridvorica kod Čačka prvi put pominje krajem petnaestog veka veruje se da je prostor na obroncima Jelice bio nastanjen i u rimsko doba. To potvrđuju, istina arheološki neispitani, ostaci starog puta, grada i crkve u Rači i jedan sarkofag pronađen upravo na mestu koje zovu Crkvina.

Brojne podatke vezane za selo poznato po dobrim domaćinima, voćarima zabeležio je i Milomir Jovanović-Tošović u monografiji Pridvorice koji je i pokrenuo svoje rođake i komšije da naprave jedinstveno spomen područje ‘’Tošin do’’.