Prvi park prirode i rezervat biosfere
Već dvadeset godina područje planina Golije i Radočela je pod zaštitom kao Park prirode ‘’Golija’’ koje obuhvata skoro 75.000 hektara. Zaštićeno je radi očuvanja vrednosti šumskih ekosistema, raznovrsnosti predela i izvanredne lepote pejzaža. Na tom području su izuzetna kulturna dobra kao što su manastiri Studenica i Gradac. Značajne su i biloške raznovrsnosti retkih, endemičnih vrsta, geonasleđe, vodotokovi i tresavska jezera.
Sa svojim prirodnim i stvorenim vrednostima deo Parka prirode ‘’Golija’’ zadovoljio je kriterijume za nominovanje za rezervat biosfere, pa je 2001. godine UNESCO doneo odluku da se skoro 54.000 hektara proglasi Rezervatom biosfere ‘’Golija –Studenica’’. Sve do 2017. godine to je bio prvi i jedini rezervat u Srbiji.
‘’Кomisija UNESCO MAB programa (UNESCO Man and Biosphere Program) proglasila je područje ‘’Golija-Studenica“ prvim rezervatom biosfere u našoj zemlji i to na osnovu stručnog predloga Zavoda za zaštitu prirode Srbije. Iste godine Vlada Republike Srbije proglasila je Goliju za zaštićeno područje na osnovu Studije zaštite „Park prirode Golija“, koju je uradio Zavod za zaštitu prirode Srbije. Ovim proglašenjima Golija je dobila status prirodne baštine od izuzetnog nacionalnog i međunarodnog značaja.’’, kažu u Zavodu za zaštitu prirode Srbije.
Netaknuta priroda, kulturno istorijska baština i veliki broj ljudi koji žive na Goliji čine jednu celinu zaštićenog područja i ostvaruje osnovni koncept rezervata biosfere u suživotu čoveka i prirode.
Golija je jedna od šumama najbogatijih planina. U njima živi više od 1000 vrsta životinjskog sveta, bogata je divljači i raznovrsnim svetom ptica, zbog čega se svrstava u red ornitoloških evropskih centara. Beleže se i retke biljne vrste.
Krase je brojni vodotokovi, jezera, vodopadi nestvarne lepote.
